Ks. prałat Roman Marian Radliński – 7.08.1908-(†)23.03.1947¹

Urodził się 5 sierpnia 1871 r. w Warszawie. Święcenia kapłańskie przyjął 4 marca 1894 r. w Katedralnym Kościele Św. Jana w Warszawie z rąk J. E. Ks. Arcybiskupa Wincentego Popiela.

Fotokopia portretu ks. R. Radlińskiego ofiarowanego mu na 50. lecie kapłaństwa. Nadal znajduje się w bialskiej parafii. Fotografia autora.

Przebieg pracy kapłańskiej:

1. Wikariusz par. Gostynin od dn. 9 III 1894 r.

2. Wikariusz par. Wszystkich Świętych Warszawa od dn. 4 V 1895 r.

3. Prefekt szkół powszechnych Warszawa od dn. 1 X 1899 r.

4. Proboszcz par. Nieborów od dn. 27 X 1903 r.

5. Wicedziekan dekanatu łowickiego z/s w Nieborowie od dn. 16 XI 1906 r.

6. Proboszcz parafii Biała (Rawska) od dn. 7 VIII 1908 r.

7. Dziekan Rawski od dn. 12 V 1915 r.

8. Dziekan Bialski od dn. 1 VII 1919 r.

9. Kanonik honorowy od dn. 9 X 1919 r.

10. Prałat Kapituły Łowickiej od dn. 19 III 1940 r.

11. Spowiednik specjalny III Zakonu Św. Franciszka w Białej Rawskiej od dn. 13 XII 1943 r.

Już w 1909 r. z inicjatywy ks. R. Radlińskiego powstał projekt powiększenia kościoła. Projekt opracował architekt warszawski Dziekoński. Z tego czasu znajdujemy szereg fotografii wykonanych przez Dziekońskiego.

Widok drewnianej dzwonnicy i kościoła bialskiego autorstwa J. Dziekońskiego z 1908 r.2

Planowano dobudowanie dwóch bocznych naw. Po prawej stronie, przy bocznej nawie miała być zbudowana dzwonnica. Projekt wówczas niestety upadł. Nie zgodzili się na niego parafianie, twierdząc (...) że morga tego nie wytrzyma (...).3

Plan przebudowy Kościoła w Białej Rawskiej, autorstwa J. Dziekońskiego z 1908 r.

Ze zbiorów parafii pw. Św. Wojciecha w Białej Rawskiej.

W latach 1910-11 r. staraniem księdza Radlińskiego wykonane zostało obmurowanie cmentarza grzebalnego.

W dniach 5-7.05.1911 r. miała miejsce w parafii wizytacja duszpasterska, którą przeprowadził sufragan warszawski, ks. biskup Kazimierz Ruszkiewicz, biskup tytularny Berissy.

W dniu 28.02.1913 r. została w kościele parafialnym erygowana Droga Krzyżowa.

W czasie I wojny światowej, plebania w Białej (podobnie, jak inne, położone na bezpośrednim zapleczy frontu) była oparciem dla wielu okolicznych kapłanów, których z powodu działań wojennych usunięto z parafii. Ks. Wiśniewski pisał: W 1915 r. ks. R. miał na wigilii 18 kapłanów wraz z kapelanami wojskowymi. Całe rodziny włościan, pozbawionych dachu nad głową, zapełniały obory i zabudowania plebańskie..4

W tym też czasie ks. Radliński, doprowadził do założenia w parafii Biała klasztoru sióstr Felicjanek. Miały one prowadzić w parafii Akcję Katolicką. Klasztor został usytuowany w należącej do parafii oborze, przerobionej wcześniej z myślą o usytuowaniu tam szpitala wojennego. Szpital nie powstał, zaś w adaptowanych pomieszczeniach ss. Felicjanki urządziły sobie klasztor. Przybyło ich cztery z Warszawy. Prowadzą ochronkę, do której uczęszcza 30 dzieci, przedszkole, Stowarzyszenie Młodzieży żeńskiej, pracownię robót kościelnych itp. Parafianie obiecali im kawałek ziemi na pobudowanie. 5

W 1916 r. przy rozwidleniu dróg wiodących do Orlej Góry i Koprzywny powstała figura Pana Jezusa błogosławiącego parafię, jej lud, jej pola i chaty. Na figurze jest też płaskorzeźba św. Marka.6

Płaskorzeźba z figury Pana Jezusa. Autor G. Pazura.

W czasie pracy ks. Radlińskiego w parafii Biała, przynajmniej dwa razy odnawiany był kościół. Pierwszy raz w 1929 r., przez malarza Kamińskiego. Drugi raz w 1936 r. przez Tadeusza Adolfa Głębockiego artystę malarza. Ksiądz Radliński doprowadził też do przebudowania zabudowań gospodarczych.

W 1929 r. konsekrowano dwa nowe dzwony ufundowane z ofiar i dobrowolnych składek parafian. Odlane staraniem ks. Radlińskiego w Pustelniku, w 1922 r. Mniejszy miał imię "Franciszek", większy zaś "Jan". Wcześniejsze trzy dzwony w 1915 r. zabrali Rosjanie i ich nie zwrócili.

W latach 1930 - 1932, staraniem ks. kan. Romana Radlińskiego wzniesiono wysoką na 25 metrów dzwonnicę z cegły. Powstała wg planów architekta wojewódzkiego Pallado.

Dzwonnica zbudowana w 1932 r. Fotografie ze zbiorów P. B. Kaczmarskiej.

Dół dzwonnicy po wykończeniu miał tworzyć kaplicę przedpogrzebową. Zamierzenie to doprowadzone zostało do realizacji dopiero po długich latach, dzięki ks. kan. Józefowi Jerominowi. Górną część dzwonnicy tworzy ośmiokąt pokryty daszkiem z czerwoną dachówką. Starą, drewnianą dzwonnicę, w czasie I wojny światowej, Rosjanie rozebrali na ogień.

W 1935 r. został w parafii erygowany III Zakon św. Franciszka. Zgoda została wydana przez br. Baptistę a Bodegrawen kapucyna, za zezwoleniem władzy biskupiej z dnia 22 lipca 1935 r. Patronem Bractwa był św. Wojciech. Wprowadzenie odbyło się 5 sierpnia 1935 r.

W 1936 r. staraniem Ks. R. Radlińskiego odnowione zostały ołtarze boczne. Odnawiał je osobiście Jan Rutkowski z Dańkowa, syn Władysława Bończy Rutkowskiego, który wykonał dwa obrazy znajdujące się w ołtarzach bocznych: "Przemienienia Pańskiego" i "Św. Rocha". Przyjaciel artysty Jan Moniuszko jest z kolei autorem obrazu "Śmierć św. Wojciecha".7

Prezbiterium kościoła przed 1939 r.8

Obrazek wydany z okazji 50. lecia kapłaństwa ks. R. Radlińskiego.

Udostępnił P. Jan Goralski.

Inskrypcja witraża umieszczonego we wschodniej ścianie kościoła. Fotografia autora.

W 1944 r. ks. prałat Radliński obchodził 50. lecie pracy kapłańskiej. Były to zapewne bardzo podniosłe uroczystości. Z tej okazji został wydany został pamiątkowy obrazek, zaś parafianie obdarowali swego kapłana witrażem umieszczonym we wschodniej ścianie bialskiego kościoła.

Ks. Radliński Roman w otoczeniu dzieci lata 40

Fotografia ze zbiorów P. K. Góreckiej

Po II wojnie światowej kościół w Białej Rawskiej był w opłakanym stanie. Dachy przeciekały, mury wieży i częściowo kościoła groziły zawaleniem. Pomimo różnic światopoglądowych, ks. Radliński uzyskał od Władysława Kowalskiego, ówczesnego Ministra Kultury i Sztuki, związanego z terenem gminy Biała Rawska więzami rodzinnymi, pomoc w zakresie przydzielenia materiałów budowlanych, a przede wszystkim blachy na pokrycie zniszczonych dachów. Remont dokończył niestety już jego następca.

Ksiądz prałat Roman Radliński był bardzo związany z parafią w Białej Rawskiej, w której dane mu było pracować przez niemal czterdzieści lat. Po przeprowadzeniu wiernych przez trudny okres dwóch wojen światowych, zmarł w konfesjonale kościoła w Białej Rawskiej w dniu 23 marca 1947 r.

Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Białej Rawskiej, we wspólnym grobie z ks. kan. Jakóbem Godlewskim.

Pogrzeb księdza stanowił wielkie wydarzenie w historii parafii. Zgromadził wielkie rzesze wiernych, czego dowodem są fotografie wykonane w czasie tej smutnej uroczystości. Fotografia ze zbiorów P. B. Kaczmarskiej.

Grób księży Jakóba Godlewskiego i Romana Radlińskiego na cmentarzu

w Białej Rawskiej. Fotografia autora.

BIALSKIE STOWARZYSZENIE HISTORYCZNE W BIAŁEJ RAWSKIEJ

Przydatne informacje

Bialskie Stowarzyszenie Historyczne

ul. Mickiewicza 44/16

96-230 Biała Rawska

KRS: 0000352642

NIP: 835--159-16-28

e- mail bshbr@wp.pl

Bialskie Stowarzyszenie Historyczne skupia pasjonatów historii Białej Rawskiej i okolic. Chcesz do nas dołączyć zajrzyj do zakładki

W kilku słowach o tym co robimy

Strona zrobiona w kreatorze stron internetowych WebWave

Media Społecznościowe

Moderator strony

Paweł Kobyłczak